“მა რად მინდა ეს კურტუმა”

დღეს ჩემი ფეისბუქის მეგობრის სტატუსი მომხვდა თვალში:

ოლოლო ლევან, ვერ გამოიცანი. 3 წელზე ადრე იყო, პირველად თბილისის ფორუმზე  დაიდო 2007 წელს.  :)) გუგლმა “მა რად მინდა ეს კურტუმა”-ს სულ 7 შედეგი ამოაგდო 2 ვებსაიტისთვის. ერთი უკვე ხსენებული ფორუმია, მეორე კი ლიტერატურული საიტი ურაკპარაკი.

წავიკითხე ლექსი… და გამახსენდა, რომ მაშინ ბევრი ვიცინე ლექსის შინაარსზეც და მისგან გაბრიყვებულ საზოგადოებაზეც :))  გასული წლების განმავლობაში კიდევ ბევრჯერ დაკოპირდა. ბევრმა მართლა დაიჯერა, ბევრმაც ზუსტად ისე მიიღო როგორც იყო დაწერილი – არასერიოზულად, სასაცილოდ :))

როდესაც apsny.ge-ზე დასქრინშოთებული “მა რად მინდა ეს კურტუმა” ვნახე, მაშინვე 2 რამ დავსერჩე:

1. რომელ საიტებზე შეიძლებოდა ამ ლექსის პოვნა

2. ვინ იყო ოლეგ პანფილოვი

მახსოვს რამდენჯერმე მასმედიაში გაიჟღერა ამ სახელმა. გუგლმაც “მიკარნახა”, რომ ეს ძალიან ცნობილი პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე, ილიაუნის პროფესორია. ესეც მისი დამსახურებების არასრული ჩამონათვალი:

•2009-…. – профессор Государственного университета Илии, Грузия;

•2009-…. – автор и ведущий программы, телеканал ПИК, Грузия;

•2006-2009 – преподаватель спецкурса «Экстремальная журналистика» – Международный университет (в Москве);

•2000-2010 директор – Центр экстремальной журналистики Союза журналистов России;

•1994-2010 – свободный корреспондент, автор и ведущий программы «Власть и пресса», автор программы “Время и мир” – радиостанция «Свобода», Прага;

•1994-2000 – руководитель службы мониторинга – Фонд защиты гласности, Москва;

•1995-1998 – первый заместитель главного редактора – журнал «Центральная Азия», Лулео, Швеция.

– ოჰო, – გავიფიქრე – ნეტავ რა ხდება? ასეთი ცნობილი ადამიანის ყურადღება ლექსმა რით დაიმსახურა? ლიტერატურული ღირსებებით? აჰ, სტატიაში პანფილოვი აციტირებს, როგორც ქალაქური ფოლკლორის ნიმუშს. ნაბეჭდი სახითაც კი აქვს დადებული. კიდევ დავაკვირდი და შევამჩნიე: განხვავება გამოქვეყნებულ ფოტოებსა და ამ ლექსს შორის ნათელია – ფოტოები ძველია (ეტყობა ფერებზეც), ტექსტი კი – დასკანერებული ან დასქრინშოთებული sylfaen-ში აკრეფილი სტრიქონები.

აი, აქ მაგრად გადავიხარხარე.

საიდან მოიტანა რომ ქალაქური ფოლკლორია?

თურმე რა ხდება: ურაკპარაკზე წამძღვარებულ “წინასიტყვაობაში” წერია:

ქალაქური ფოლკლორის თაყვანისმცემლებისათვის – მოულოდნელი აღმოჩენაა. ჩემს სადოქტორო ნაშრომზე მუშაობისას ხელნაწერთა ინსტიტუტში ახალი ნიმუშები აღმოვაჩინე. ჩემმა ხელმძღვანელმა მირჩია, რომ ლიტერატურის მცოდნეთათვის გამეცნო, რათა  კმათი აზრების გათვალისწინებით დამედგინა ამ ნიმუშების ლიტერატურული ღირებულება და შესაბამისად, გამეგრძელებინა თუ არა საკითხის ამ კუთხით გაშლა.
წაიკითხეთ და მირჩიეთ რა ვქნა, თვქენი აზრი მნიშნელოვანია.

ბატონო ოლეგ, კინტოების შესახებ დაწერილი (ან დაწერის პროცესში მყოფი) არანაირი ნაშრომი არ არსებობს!!! არც ის ადამიანია, რომელიც იკვლევს თბილისის აბანოებში მიმდინარე მამათმავლობის სცენებს, პოზებს და მიდრეკილებებს! ლექსი დაიწერა საღადაოდ, ურაკაპარაკზეც დაიდო საღადაოდ, მესმის მათი ვინც ადეკვატურად ანუ არასერიოზულად აღიქვა… და ძალიან არ მესმის მისი, ვინც სერიოზულად, ინფორმაციის წყაროდ იყენებს. 🙂

ბატონო პანფილოვ, თუ არ იცით აქ გეუბნებით რომ ურაკპარაკი კვლევისათვის სანდო წყარო არ არის! აქ გამოქვეყნებული ნაწარმოებების 99% ადამიანების ორიგინალური შემოქმედების ნაყოფია. აქაური შაირ-კაფიები ზოგი ნიჭით ბრწყინავს (მცირე ნაწილი). ზოგი აბსოლუტური დებილიზმია (ეს უმრავლესობას ეხება), ზოგი – სხვებზე ბალღამის გადმონთხევის საშუალებაა, ზოგიც – ეპატაჟისთვის შექმნილი.

ე.წ. ბლუ არტურაც ლევან სებისკვერაძის შემოქმედებითი “გმირია” (თუ შეიძლება გმირი ეწოდოს ტრაკის მიმცემ კინტოს).  კურდღლისტუჩა – ნიკის არასერიოზულობამ მაინც არ დაგაფიქრათ? :))) თანაც, სად შეიძლება გენახათ ქალაქური ფოლკლორის ნიმუშები თუ არა მტვერდადებულ წიგნებში? იოსებ გრიშაშვილთან მაინც… ცოტაოდენი დროის დახარჯვა ღირდა იმის გამოსარკვევად, თუ რომელ გამოცემაში იყო ლექსი დაბეჭდილი. ბოლოსდაბოლოს, უდროობის საპატიო მიზეზით, “კურდღლისტუჩასთან” დაკონტაქტებაც შეიძლებოდა – კითხვით მიმართვა წყაროს დასაზუსტებლად!

ძვირფასო ბლოგერებო, ყველას, ყველას, ყველას!!! ვისაც დიდი მწერლობის ან ბლოგერების პრეტენზია გაქვთ, ან უამბიციოდ პოსტავთ “უცოდველ” აზრებს!!! როდესაც ლიტ.საიტებზე ან ნებისმიერ ვებსაიტზე გამოქვეყნებულ მსგავს მარგალიტს გადააწყდებით, სადაც არ არის მითითებული გამოცემის წელი, წიგნის სახელი – და მის გამოყენებას გადაწყვეტთ – აუცილებლად დაეკონტაქტეთ პოსტის ავტორს. 

როდესაც ონალინ პიარს ვსწავლობდი, ჩემი პროფესორი დაუღალავად გვიკიჟინებდა, რომ ფართო აუდიტორიისთვის წერა დიდი პასუხისმგებლობაა; რომ თითოეული ინფორმაცია აუცილებლად უნდა გადამოწმდეს და ავტორი, წყარო მიეთითოს. თუ ეს არის ვებ-გვერდი, უნდა დაილინკოს – დაინტერესებული  მკითხველი გადადიოდეს პირველწყაროზე. ფოტოს შემთხვევაშიც საჭიროა მისი პირველადი ლინკის და ფოტოგრაფის სახელის ჩასმაც. წიგნიდან ციტატაც, ანალოგიურად, უნდა შეიცავდეს ავტორს, დასახელებას, გამომცემელს). ყოველ ახალ პოსტში აუცილებლად ამოწმებდა მსგავს “დეტალებს” და ყოველ ლექციაზე კიდევ ერთხელ გვახსენებდა, რომ დეზინფორმაცია მკითხველის უნდობლობას და, შესაბამისად, მის დაკარგვას იწვევს!

აქედან გამომდინარე, როდესაც ონლაინ სტატიებს ვკითხულობ, მოველი რომ მათი ავტორები: 1. გამოაქვეყნებენ სანდო ინფორმაციას; 2. აუცილებლად მიუთითებენ პირველწყაროს. ეს არის პროფესიონალური მიდგომა. რაც უფრო ცნობილია ჟურნალისტი, მით უფრო მეტად მჯერა რომ მისი სტატია ან პოსტი ამ ელემენტარულ სტანდარტს დააკმაყოფილებს.

პატივი ეცით საავტორო უფლებებს და ნუ გაუცრუებთ ნდობას მკითხველებს! წინააღმდეგ შემთხვევაში სწორედ “ოლეგ პანფილოვის სინდრომი” დაგემართებათ – საკუთარი სტატიის გაბანძება! გინდათ სხვისი დასაცინი გახდეთ? გინდათ საკუთარი რეპუტაცია სხვის იუმორს უმსხვერპლოთ?…

———-

ესეც თავად ლექსი, მთელი თავისი დიდებულებით.

ეს ლექსი შაჰქმნილია ტფილისელი კინტოს, ვინმე ბლუ არტურას მიერ მე 19-ე საუკუნის ბოლოს. სიმღერა იმღერება აშუღურ მოტივებზე და შესაბამისად დუდუკის თანხლებით. 

მა რად მინდა ეს კურტუმა
თუკი გაცს არ გამაადგა?
მაშინ მოკვდეს ბლუ არტურა
თუ ძმაბიჭებს არ წაადგა.
ძმანო ყველამ ვიდღეგრძელოთ
კაცს უკნიდან ვინც მაადგა
ყველა ბოლოს გამართლდება
ჩვენს ნათელ გზას ვინც დაადგა.

მისამღერი:
სილამაზის ტრფიალება მეკურტუმის ვალია
ყველა კაცი შინაგანად ნართის მრთველი ქალია
თვით ტფილისის ღენერალმა ჩვენი ჭიქით დალია
თანაყოფა სიამეა, უკაცობა გალია.

P.S. ლევანს კიდევ ერთი ლექსი აქვს, მსგავსი შინაარსის. და სადმე მსოფლიო მნიშვნელობის ფოლკლორისტის ნაშრომში ხომ არ ჩაგვეკვეხებინა? :)))

P.P.S. სტატიაში წარმოდგენილი ლექსის რუსული თარგმანი მომეწონა 🙂